Küçük Hatalar, Büyük Sonuçlar: Dahilde İşleme Belgesi (DİİB) Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Dahilde İşleme Belgesi (DİİB), ihracatçıların üretim için ihtiyaç duyduğu hammaddeleri gümrük vergileri ve KDV ödemeden (şartlı muafiyet sistemi) veya vergileri ödeyip daha sonra iade alarak (geri ödeme sistemi) ithal edebilmesine imkân tanır. İşletmeler için büyük bir avantaj sunan bu sistem, yanlış uygulandığında ciddi mali kayıplara, belge kapanışında sorunlara ve cezai yaptırımlara yol açabilir.

Bu yazıda, DİİB kapsamında en sık yapılan hataları ve bu hatalardan nasıl kaçınabileceğinizi güncel mevzuata uygun şekilde ele alıyoruz.

DİİB’de Sık Yapılan Hatalar ve Çözümleri

1. Belge Süresini ve Kapatma Sürecini Takip Etmemek

DİİB’in belirli bir geçerlilik süresi vardır. Ancak asıl kritik nokta şudur:

Belge süresi bitiminden sonra 3 ay içinde kapatma başvurusu yapılmalıdır.
Bu süre kaçırılırsa kapatma mümkün olmaz ve ciddi yaptırımlar doğar.

✅ Çözüm: Belge bitiş tarihini ve +90 günlük kapatma süresini takip edin. Takvim hatırlatıcıları kullanın, belgeleri önceden hazırlayın.

2. Yanlış veya Eksik GTİP Kullanımı

GTİP (Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu) hataları; ek vergi doğmasına, cezai işlemlere, hatta kasıtlı görülürse kaçakçılık mevzuatı kapsamında soruşturmalara neden olabilir.

✅ Çözüm: GTİP’inizi güncel mevzuata göre doğru belirleyin. Tereddüt varsa Bağlayıcı Tarife Bilgisi (BTB) alın veya gümrük müşavirinden destek isteyin.

3. Yanlış Firma Üzerinden İhracat/İthalat Yapmak

DİİB’e kayıtlı olmayan bir firma üzerinden işlem yapılırsa belge kapatılamaz. Ancak şu detayı unutmamak gerekir:

İhracat aracı ihracatçı firma üzerinden de yapılabilir.
Bu durumda beyannamede belge numarası, satır kodu ve varsa yan sanayici bilgileri doğru girilmelidir.

✅ Çözüm: İthalatları her zaman belge sahibi firma üzerinden yapın. İhracatta aracı firma kullanıyorsanız, beyanname bilgilerini titizlikle kontrol edin.

4. Teminat ve İade Süreçlerini Gözden Kaçırmak

Şartlı muafiyet sisteminde vergiler teminata bağlanır. Belge kapatıldıktan sonra teminat iade edilir. Ayrıca bazı durumlarda kısmi teminat iadesi de mümkündür.

✅ Çözüm: Kısmi iade hakkınız olup olmadığını kontrol edin. İade sürecinde beyanname meşruhatlarını eksiksiz yazdırın.

5. Eşdeğer Eşya Kurallarını Yanlış Uygulamak

DİİB’de eşdeğer eşya ve önceden ihracat uygulamaları mümkündür. Ancak bunların mevzuata uygun izin ve kayıtlarla yapılması gerekir. Aksi durumda belge kapatma riske girer.

✅ Çözüm: Eşdeğer eşya kullanacaksanız, süreci önceden planlayın. Kayıtları eksiksiz tutun ve izinlerinizi alın.

6. Dijital Takibi İhmal Etmek

DİİB süreci, Ticaret Bakanlığı’nın DİR Uygulaması ve DIR-TCGB Takip sistemleri üzerinden yürütülür. Kayıtların eksik veya dağınık olması, kapatma sürecinde büyük sorun yaratır.

✅ Çözüm: Tüm işlemleri e-sistemlere zamanında işleyin. İç denetim için kendi kontrol listenizi oluşturun.

DİİB Sürecinde Başarı İçin Altın Kurallar

Belge süresi + 3 aylık kapatma süresini mutlaka takip edin.
GTİP ve mevzuat değişikliklerini düzenli kontrol edin.
İthalatları yalnızca belge sahibi firma üzerinden yapın, ihracatta aracı firma kullanıyorsanız beyannameyi dikkatle inceleyin.
Teminat ve iade haklarınızı unutmayın.
Eşdeğer eşya ve önceden ihracat uygulamalarında kayıt düzenini koruyun.
Dijital sistemleri aktif ve doğru kullanın.

Profesyonel Destek ile Sorunsuz DİİB Yönetimi

Dahilde İşleme Belgesi süreci doğru yönetildiğinde ihracatçı firmalara büyük avantajlar sağlar. Ancak küçük hatalar bile maliyetli sonuçlara yol açabilir.

Deneyimli ekibimizle, DİİB sürecinizin doğru, hızlı ve sorunsuz ilerlemesi için yanınızdayız.