Dahilde İşleme İzin Belgesi (DİİB) ile İhracatta Maliyet Avantajı Yaratma Rehberi

İhracata yönelik üretim yapan firmalar için Dahilde İşleme İzin Belgesi (DİİB), uluslararası pazarlarda rekabet gücünü artırmanın en etkili yollarından biridir. Bu sistem, ithal edilen üretim girdilerinin vergisel yüklerini erteleyerek veya iade alarak maliyetleri önemli ölçüde azaltır.

Doğru planlandığında, DİİB yalnızca girdi maliyetlerini düşürmekle kalmaz, aynı zamanda nakit akışınızı iyileştirir ve daha esnek fiyat politikaları oluşturmanıza yardımcı olur.

DİİB Kapsamında İthal Edilebilecek Ürünler

1. Üretim Girdileri (Hammadde, Yarı Mamul ve Yardımcı Maddeler)

DİİB’in temelini, ürünün bünyesinde yer alacak ham maddeler ve yarı mamuller oluşturur.
Örnekler:

Tekstil: Pamuk, iplik, kumaş
Otomotiv: Metal levha, motor parçası
Kimya: Reçine, solvent
Elektronik: Yarı iletkenler, devre kartları

2. Ara Parçalar ve Montaj Ekipmanları

Üretim hattında doğrudan ürüne monte edilen parçalar da DİİB kapsamında değerlendirilebilir.
Örnekler:

Otomotiv: Fren sistemleri, lastikler
Elektronik: LCD paneller, mikroçipler
Makine: Dişliler, küçük motorlar

3. Belirli İşletme Malzemeleri

Ürünün bünyesinde yer almayan ancak üretim sürecinin çalışmasını sağlayan işletme malzemeleri belirli şartlar ve oranlarla ithal edilebilir.
Not: Bu malzemelerde KDV ve ÖTV istisnası uygulanmaz; vergiler ithalat sırasında tahsil edilir.

4. Tarımsal Kökenli Girdiler

Un, yağlı tohumlar, hububat türevleri gibi tarım girdileri, sektör bazlı mevzuata uygun şekilde DİİB kapsamında ithal edilebilir.

DİİB Kapsamında Olmayan Ürünler

Yatırım malları (makine/teçhizat) – genellikle DİİB’in konusu değildir.
Elektronik teslim yazılımlar – gümrük eşyası sayılmaz, bu nedenle DİİB kapsamına girmez.
Nihai tüketim malları – doğrudan satışa sunulacak hazır ürünler.

DİİB’in İhracatçıya Sağladığı Avantajlar

1. Vergi Erteleme ve İade Kolaylığı

Şartlı muafiyet sisteminde ithalat vergileri teminata bağlanır, geri ödeme sisteminde ise vergiler ihracat sonrası iade edilir. Böylece nakit akışınız rahatlar.

2. Maliyetlerde Stratejik Avantaj

Girdi maliyetlerinin düşmesi, uluslararası pazarlarda daha rekabetçi fiyatlar sunmanızı sağlar.

3. Yurtiçi Tedarikte KDV Avantajı

Belge kapsamındaki girdilerin yurtiçi tedarikinde tecil–terkin mekanizmasıyla KDV yükü ortadan kaldırılabilir.

Dikkat Edilmesi Gerekenler

Hangi ürünün hangi miktarda ithal edileceği, belge ek listelerinde net şekilde yer almalıdır.
İşletme malzemesi ithalatında oran kısıtlarını ve vergi istisnalarını karıştırmayın.
Tarım ve gıda ürünlerinde sektörel genelgeleri takip edin.
İkincil işlem görmüş ürünlerin (yan ürün/atık) imha, gümrüğe terk veya serbest dolaşıma giriş işlemlerinde mevzuata uygun hareket edin.

Sonuç

DİİB, doğru kullanıldığında ihracata yönelik üretiminizi güçlendiren, maliyetlerinizi azaltan ve nakit akışınızı iyileştiren güçlü bir ticaret aracıdır.
Ancak avantajlardan tam olarak yararlanmak için mevzuata hâkimiyet, belge yönetimi ve sektörel özel düzenlemelere uyum şarttır.