2025 Dahilde İşleme İzin Belgesi (DİİB) Süre Uzatımı: Başvuru Şartları ve Sık Yapılan Hatalar
Dahilde İşleme İzin Belgesi (DİİB), ihracatçı firmaların ithal girdileri gümrük vergisiz olarak getirip işledikten sonra ihracat yapmalarını sağlayan önemli bir teşvik mekanizmasıdır. Ancak üretim ve ihracat süreçleri her zaman planlandığı gibi gitmeyebilir. Bu durumda belge süresi dolmadan önce “süre uzatımı” talebi devreye girer.
2025 yılında yapılan mevzuat değişiklikleriyle birlikte, DİİB süre uzatımı başvurularında bazı yeni kriterler getirildi. Bu yazıda hem bu yeni şartları hem de firmaların en sık yaptığı hataları özetliyoruz.
1. DİİB Süre Uzatımı Nedir?
DİİB süresi, belge üzerinde belirtilen üretim ve ihracat süresidir. Ancak üretim gecikmeleri, tedarik sorunları, sevkiyat aksaklıkları veya beklenmedik piyasa koşulları nedeniyle taahhüt ihracat süresi tamamlanamayabilir.
Bu durumda, Ticaret Bakanlığı veya İhracatçı Birlikleri aracılığıyla süre uzatımı talebinde bulunmak mümkündür.
2. 2025 Yılıyla Gelen Yeni Şartlar
2025 yılı itibarıyla, 16 Ağustos 2025 tarihli 10211 sayılı karar ile süre uzatımı taleplerinde şu yenilikler uygulanmaya başlanmıştır:
-
Yurt içi alım süresi, belge süresiyle sınırlı hale getirilmiştir.
-
Süre uzatımı için gerekçeli başvuru zorunluluğu getirilmiştir.
-
İhracat oranı %50’nin altında kalan firmalarda ek süre talepleri daha sıkı değerlendirilmektedir.
-
Eksik belge veya geç başvuru halinde süre uzatımı otomatik olarak reddedilebilir.
3. Başvuru Süreci: Adım Adım 2025 Rehberi
-
Başvuru, DİR Otomasyon Sistemi (DİR-OTİS) üzerinden yapılır.
-
Değerlendirme sonucunda süre genellikle 3 ila 6 ay arasında uzatılabilir.
4. Sık Yapılan Hatalar
| Hata | Sonuç |
|---|---|
| Başvurunun belge süresi dolduktan sonra yapılması | Ret (geç başvuru kabul edilmez) |
| Eksik gerekçe yazılması | Değerlendirme dışı bırakılma |
| Fire oranlarının yanlış bildirilmesi | Belgede revizyon talebi ve ek denetim |
| Farklı ihracat kalemlerinin birleştirilmesi | Red veya düzeltme talebi |
| Gümrük beyannamelerinin uyumsuzluğu | Belge kapatma sürecinde cezai işlem |
5. Başarılı Bir Süre Uzatımı İçin 3 Öneri
-
Belge bitimine en az 30 gün kala ön kontrol yapın.
Üretim ve ihracat planınızı, taahhüt ihracat oranınızı kontrol edin. -
DİR-OTİS sisteminde belge takibini haftalık olarak yapın.
Sistem bildirimleri bazen e-posta ile ulaşmaz, manuel kontrol önemlidir. -
YMM ve gümrük müşaviri desteği alın.
Belgelerin eksiksiz hazırlanması, hem uzatma sürecini hızlandırır hem de olası ret riskini düşürür.
6. 2025 İçin Stratejik Öneri
Yeni mevzuatla birlikte, belge süresinin son 3 ayında üretim planlaması yapmak riskli hale gelmiştir. Bu yüzden firmalar, ihracat performansını erken tamamlayıp teminat iadesine yönelmelidir. Uzatma talebi, ancak zorunlu durumlarda tercih edilmelidir.